เทศกาลกินเจ

กินเจหรือที่รู้จักในชื่อเทศกาลเทพเจ้าจักรพรรดิทั้ง 9 เป็นงานที่มีเอกลักษณ์และมีชีวิตชีวาที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย มีต้นกำเนิดมาจากวัฒนธรรมจีน

เชื่อกันว่าการงดเนื้อสัตว์และสารกระตุ้นจะทำให้มีสุขภาพที่ดีและมีความอุ่นใจแก่บุคคลและชุมชน คำว่า “เจ” ในทางพระพุทธศาสนา หมายถึง อุโบสถ หรือการรักษาศีล 8 ของศาสนาพุทธนิกายมหายาน ที่จะมีการรักษาศีล ไม่บริโภคอะไรหลังเที่ยงวันตามหลักศีล 8 ข้อ และไม่กินเนื้อสัตว์ เพื่อเป็นการไม่เบียดเบียนสิ่งมีชีวิต ในช่วงหลังจึงเรียกว่า “กินเจ”

ในประเทศไทย เทศกาลนี้มีการเฉลิมฉลองทั่วทั้งประเทศ แต่งานเฉลิมฉลองจะอยู่ที่จุดสูงสุดในภูเก็ต ซึ่งประมาณ 35% ของประชากรเป็นชาวไทยเชื้อสายจีน ดึงดูดฝูงชนจำนวนมากเนื่องจากมีการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาที่ไม่ธรรมดาหลายอย่าง

เทศกาลนี้มีชื่อเสียงในด้านการเฉลิมฉลองที่ “สุดขั้ว” ซึ่งรวมถึงการกระทำที่อัญเชิญเทพเจ้า ตั้งแต่การเดินลุยไฟไปจนถึงการเจาะร่างกาย การกระทำที่ทำให้ตัวเองต้องเสียใจนั้นดำเนินการโดยผู้เข้าร่วมที่ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางของเหล่าทวยเทพ สิ่งเหล่านี้ยิ่งน่าตื่นเต้นและท้าทายมากขึ้นเรื่อยๆ

การล้างท้องคือ ก่อนถึงวันเริ่มต้นเทศกาลจริง 1-2 วันเพื่อให้ร่างกายค่อยๆ ปรับสภาพ และทำความคุ้นเคยกับการกินเจได้ดีมากยิ่งขึ้น

ข้อบังคับเกี่ยวกับเทศกาลกินเจ

รักษาร่างกายให้สะอาด
ทำความสะอาดเครื่องครัวและใช้อุปกรณ์แยกต่างหากสำหรับผู้ที่ไม่ได้เข้าร่วมงานเทศกาล
ใส่สีขาว
ประพฤติตนทั้งจิตใจและร่างกาย ห้ามทำร้ายบุคคลหรือสัตว์ใดๆ
อย่ากินเนื้อสัตว์หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์อื่นๆ
อย่ากินหัวหอม กระเทียม หรือกุ้ยช่ายฝรั่ง
งดกิจกรรมทางเพศ
อย่าดื่มแอลกอฮอล์
อย่าเข้าร่วมเทศกาลนี้หากคุณอยู่ในอาการโศกเศร้า

ประวัติของเทศกาลกินเจ

เทศกาลกินเจ เริ่มขึ้นเมื่อประมาณ 400 ปีมาแล้ว ตามตำนานเล่าว่า ในสมัยที่ชาวจีนถูกรุกรานโดยชนชาติแมนจู ซึ่งเข้าปกครองประเทศจีน และบังคับให้ชนชาติจีนยอมรับวัฒนธรรมของตน อาทิ การไว้ทรงผมเยี่ยงแมนจู คือ โกนศีรษะโล้นทางด้านหน้าและไว้ผมยาวทางด้านหลัง

สมัยนั้น มีคนจีนกลุ่มหนึ่งรวมกันต่อต้านชาวแมนจู โดยใช้หลักทางธรรมเข้ามาร่วมด้วย ชาวจีนกลุ่มนี้ นุ่งขาว ห่มขาวและไม่รับประทานเนื้อสัตว์ ซึ่งมีความเชื่อว่า การประพฤติปฏิบัติตามแนวทางนี้จะช่วยสร้างความเข้มแข็ง ให้กับกลุ่มของตนจนสามารถต้านทานชาวแมนจูได้ แม้จะได้ต่อสู้อย่างอาจหาญ แต่ท้ายที่สุดก็ไม่สามารถต้านทานการรุกรานของชาวแมนจูได้

เมื่อถึงวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 ชาวจีนที่ยังคงอยู่ภายใต้การปกครองของชาวแมนจู จึงพากันถือศีลกินเจ เพื่อรำลึกถึงเหล่านักสู้ ในครั้งนั้น

ติดตาม : ประเพณีไทย

เพิ่มเติม : วันตรุษจีน วันปีใหม่จีน

เรื่องที่น่าสนใจ :